इन्द्रेणी
२६ फाल्गुन २०७८, बिहीबार ११:५९ हरिनारायण शर्मा- १० मार्चमा हरेक वर्ष अन्तराष्ट्रिय मृगौला दिवस मनाउने गरिन्छ । यो दिन मृगौलको सुरक्षा र रोकथामका बारेमा आमनागरिकलाई जनसचेतनाका लागि विविध कार्यक्रम गरि मनाउने गरिएको छ । यसै सन्र्दभमा डेण् दशक पहिलो मृगौला प्रत्यारोपण गरी सहज जीवन जिताई रहेको बाग्लुङ जैमिनी नगरपालिका कुश्सी गाँउका हरिनारायण शर्माले मृगौला प्रत्यारोपण गरी सकेपछि पनि कोरोना संक्रमणबाट उच्च सावधानीकै कारण कोरोना संक्रमण पराजित गरेको अनुभव अन्य विरामीलाई समेत उपयोगी होस भनि व्यक्त गरेका छन् ।
नमस्कार,
मैले मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेको १४ वर्ष पूरा भएर १५ वर्ष लाग्यो। तीन वटा मेजर र ट्युमरको पनि शल्यक्रिया गराएर स्वास्थ्य लाभ गरिरहेको छु।
कोरोना पोजेटिभ भएर आठ दिनको अस्पताल बसाइपछि भर्खरै डिस्चार्ज भएर घर फर्किएँ। म निको हुँदैछु। अहिले मेरो स्वास्थ्य अवस्था राम्रो छ। घरमै आराम गरेर बसिरहेको छु।
मैले उपचारमा देखेका, भोगेका केही अनुभव यहाँहरू समक्ष बाँड्दैछु। निरन्तर सावधानी र सुरक्षा उपाय अपनाउँदा अपनाउँदै पनि हामी स(परिवार ९म, मेरी श्रीमती र दुई छोरा० वैशाख पहिलो सातादेखि नै कोरोना संक्रमित भयौं। अहिले सबैले स्वास्थ्य लाभ गरिरहेका छौं।
परिवारको माया, ममता आशीर्वाद र ऊर्जाले यो जीवन प्रतिकूल समयमा पनि रिचार्ज भइरहेको छ। र आफ्नै अनुकूल चलिरहेको छ।हस्पिटल बसाइ र आफैंले भोगेका कतिपय अनुभवका आधारमा दीर्घरोगीलाई केही अनुरोध एवम् सुझाव यहाँ सेयर गरेको छु(
दीर्घरोग पीडित बिरामी र कोरोना पीडितलगायत सबै जना एउटै परिवारका सदस्य जस्तै हौं। हामी सधैं समाजमा एकअर्काको सुखदुःखका साथी बनिरहनुपर्छ।
सम्पन्न(विपन्न जे भए पनि हामी सबैका पीडा उस्तै उस्तै छन्। या सबैजना उस्तै अप्ठ्यारो परिस्थितिबाट गुज्रिएर आएका हौं अथवा नियतिले अझै पनि उस्तै प्रतिकूल अवस्था भोगाइरहेको छ, उपचार गरिरहनुपरेको छ।
जस्तोसुकै अवस्थामा पनि हामीबीच आपसमा जुनसुकै सेवा, साथ र सहयोग प्राप्त भइरहनेछ, हुनुपर्छ पनि। सबैतिर कोरोनाको दोस्रो लहर तीव्र फैलिरहेको छ। यसको गम्भीर प्रभाव देखिन थालेकाले हामी अझ बढी सजग एवम् सचेत हुनुपर्ने अवस्था छ। त्यसमाथि म जस्ता दीर्घरोगीलाई संक्रमणपछि जटिल समस्या पनि आउने गरेको देखिएको छ।
खासगरी पहिलो साता ठिक भए जस्तो हुने अनि दोस्रो सातामा अक्सिजन एक्कासि घट्ने, ज्वरो, खोकी बढ्ने, जीउ दुख्ने, चिलाउने, कमजोर हुने, निमोनिया र अन्य लक्षण थपिने जस्ता समस्या देखिने गरेको पाइएको छ।
यस्तो अवस्थामा हामीले तुरुन्त चिकित्सकसँग सम्पर्क गरेर उपचार थालिहाल्नु पर्छ। कोरोना भइहाले पुष्टि हुँदासाथ चिकित्सकको परामर्श लिनुहोला। बेलैमा डाक्टरको परामर्शमा उपचार सुरू गर्न सकिएन भने लक्षण थपिँदै जाँदा अक्सिजन लगाउनुपर्ने, हस्पिटल भर्ना भएरै उपचार गर्नुपर्ने र धेरैलाई आइसियूमै रहेर उपचार गर्नुपर्ने अवस्था पनि आउन सक्छ।
त्यसैले संक्रमण पुष्टि भएकै दिन आफूले सेवा लिइरहेका चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नुहोला। र आवश्यक उपचार थालिहाल्नु होला। प्रत्येक दिन आफैं पनि ज्वरो र शरीरमा अक्सिजनको लेभल ९सकेसम्म ९३ भन्दा माथि नै हुनुपर्छ हेर्नुहोला।
अंग प्रत्यारोपण गरेका बिरामीले आफूले खाइरहेमध्ये कुनै एउटा इमियुनोसप्रेसिभ औषधि रोक्नुपर्ने अथवा स्टेरोइड औषधि मात्रा थप्नुपर्ने हुन सक्छ। त्यसैले आफ्नो चिकित्सकको निगरानीमा बस्नुहोला।
स्टेरोइड औषधिको मात्रा बढाउँदा उपचारका क्रममा सुगर बढ्ने र अन्य साइड इफेक्ट थपिँदै पनि जान सक्छन्। त्यसैले उपचारका क्रममा दिनको तीन पटक आफैं पनि ग्लुकोमिटरले शरीरमा सुगरको मात्रा के(कस्तो अवस्थामा छ, जाँचिरहनु होला।
दिनहुँ जाँचेर चिकित्सकलाई जानकारी गराउनु होला। आवश्यक परे औषधि र इन्सुलिन लिनुहोला। यी समस्या उपचार गर्दै जाँदा विस्तारै पुरानै अवस्थामा आउँछन्, आत्तिनु पर्दैन।
कोरोना नयाँ रोग भएको र दीर्घरोगीलाई यसले अलि बढी असर गर्ने भएकाले हामी मिर्गौला रोग विशेषज्ञको पहुँच नभएको ठाउँमा उपचार गर्नुपरे पनि आफूले खाइरहेका सम्पूर्ण औषधिको विवरण, कुनै औषधि रोक्नुपर्ने वा थप्नु पर्नेछ कि भनेर उपचार गर्ने डाक्टर र नर्सलाई बेलाबेलामा सम्झाउनु होला।
विशेष अनुरोध गर्नुहोला। किनकि अहिले उपचारका क्रममा इन्जेक्सन दिने क्रममा इन्जेक्सनबाट पनि स्टेरोइड लिइरहेको र पहिलादेखि खाइरहेको औषधि मुखबाट लिइरहेको पनि भेटिएको छ।
यसले गर्दा औषधिको मात्रा बढी भएर अन्य जटिल समस्या पनि आएको देखिएको छ। त्यसैले आफू पनि अलि चनाखो भएर उपचार गराउनु होला। यसको उचित जानकारीसहित आफूलाई उपचार गर्ने चिकित्सकलाई अनुरोध गर्नुहोला।
कोरोना सन्चो हुँदै जाँदा पनि लामो समयसम्म यसले असर गर्ने गरेका उदाहरण छन्। जस्तै, महिनौंसम्म जीउ लल्याकलुलुक हुने, एकदम कमजोरी हुने, आँखा धमिलो हुने, उठ्न गाह्रो हुने, सुगर बढ्ने, मानसिक समस्या आउने, स्मरणशक्ति घटे जस्तो हुनेलगायत अन्य असर देखिन सक्छन्।
तर विस्तारै ठिक हुँदै जान्छ। यस कुरामा पनि चिकित्सकको परामर्श लिनु उपयुक्त हुन्छ।
कोरोना संक्रमणले हामी र हाम्रो परिवारलाई पनि जुनसुकै बेला संक्रमित बनाउन सक्छ। कथमकदाचित् हामीमध्ये जोकोही संक्रमित भइहाले उच्च मनोबल, एकआपसको आत्मीय सहयोग र साथले हामीले सजिलै कोरोनालाई जितेर पुनः स्वस्थ हुन सक्छौं।
आफ्नो स्वास्थ्य वा अन्य कुरामा पनि केही समस्या वा दुःख आइपर्यो भने तुरुन्त आपसमा भन्ने बानी बसाऔं। र आ(आफ्नो तर्फबाट हुने यथेष्ट सहयोग गर्ने बानी बसालौं। कहिलेकाहीँ समयमै सूचना नपाएकै कारण जटिल समस्या समाधान गर्न नसक्ने परिस्थिति हुन जान्छ। त्यसैले समयमै सूचना आदानप्रदान गर्न नहिचकिचाऔं।
संक्रमित भइहालियो भने, अस्पतालमा गएर उपचार गर्नुपर्यो भने बेड, अक्सिजन नपाउने अवस्था छ। तसर्थ यस्तो परिस्थितिमा पनि कहीँकतै आफ्नो जानकारीमा सहज उपचार पाउन सकिने विकल्प छन् भने सुझाउन नभुलौं। सकेसम्म बेड खोज्न, अक्सिजन, अन्य औषधि खोज्न र आफूबाट हुने सहयोग आपसमा गर्नुहोला।
सकेसम्म २(४ जना मिर्गौला रोग तथा अन्य फिजिसियन डाक्टरलाई यो परिस्थितिमा टेलिमेडिसिन, भाइबर वा अन्य माध्यमबाट भए पनि बिरामीलाई केही परामर्श र सहयोग गर्न सकिन्छ कि भनेर पहल गरिरहेको हुनुहुन्छ। अप्ठ्यारो परे हाम्रा चिकित्सकहरूले फोन, भाइबर अथवा अन्य माध्यमबाट पनि अवश्य सहयोग गर्नुहुने नै छ।
सकेसम्म चिकित्सकसँग परामर्श लिने बेला अत्यावश्यक कुरामा मात्र केन्द्रित बनौं। रोगका लक्षण, खाइरहेका औषधि, अपनाउनुपर्ने सावधानी र औषधोपचार के र कति समय गर्नेरु जटिल अवस्था आए के गर्ने भन्नेमा मात्र केन्द्रित भएर कुरा गर्ने गरौं। सकेसम्म कुराहरू छोट्याऔं। जसले डाक्टरहरुको समय हामी जस्तै अरू बिरामीले पाउन सक्छन्। सानातिना कुरामा तनाव नलिऔं, नदिऔं।
सकेसम्म घर बाहिर ननिस्कौं। घरमै बस्दा पनि आफ्नो स्वास्थ्यमा विशेष ख्याल र सजगता अपनाउनुहोस्। र मास्कको प्रयोग गर्ने, हात धुने, सेनिटाइज गर्ने, भौतिक दूरी कायम गर्ने जस्ता सुरक्षाका सम्पूर्ण उपाय अपनाउनुहोला।
रोगलाई परास्त गर्न बिरामीको आत्मबलसँगै परिवारको अझ बढी साथ, सहयोग, माया ममता आवश्यक हुन्छ। बिरामी भएका परिवारका सदस्यलाई यस्तो बेला अझै बढी माया, ममता र हौसला बाँडौं।
नियमित ध्यान, प्राणायाम, प्रार्थना र सकिन्छ भने योगाभ्यास गरौं। घरमै भए पनि, कोठामै भए पनि ओहोरदोहोर गरिराखौं। सकेसम्म सही सूचना लिऔं, आनन्द आउने संगीत सुनौं। जति सकिन्छ परिवारसँगै समय बिताऔं।
सकेसम्म तातोपानी, झोलिलो खानेकुरा र अन्य पौष्टिक खाना बढी खाने गरौं। आफूखुसी र अरुको लहैलहैमा अनावश्यक एन्टिबायोटिक र अन्य औषधिको प्रयोग नगरौं, नगराऔं।
अक्सिजन लेभल सही अनि सन्तुलित राख्न नियमित ९प्रोन पोजिसनमा० घोप्टो परेर सुत्ने, दायाँबायाँ कोल्टो फर्केर सुत्ने बानी बसाऔं। यसले शरीरमा अक्सिजन लेभल बढाउन र सन्तुलित राख्न सघाउँछ। ९ढाड र पेट ठूलो भएका बिरामीले विशेष सावधानी अपनाउनु होला०
जस्तोसुकै दुःखमा पनि आफ्नो मन र आत्मालाई विचलित नबनाऔं। सम्झेसम्म म ठिक हुँदै छु, राम्रो भइरहेको छ। म शारीरिक, मानसिक र आध्यात्मिक सबै रूपमा स्वस्थ छु भन्ने भावना राखौं।